Orgels / Amstelveen / Pauluskerk
Wolfert van Borsselenweg, Amstelveen

 Kerk

In de jaren 1920-1940 groeide de Gereformeerde Kerk in Amstelveen snel en zo was de Handwegkerk al spoedig te klein geworden. Op 22 december 1937 werd de door architect A.T. Kraan ontworpen Gereformeerde Pauluskerk door ds. A. Dragt in gebruik genomen. Bijzonder is dat de driehoofdingangen en hoofdgevels de Drie-eenheid van God symboliseren. De kerk ligt op een terp om het hogere van het geestelijk leven te benadrukken. In totaal konden hier ruim 900 mensen een plaats krijgen.
In de Tweede Wereldoorlog is de torenspits van de Pauluskerk verwijderd op last van de Duitsers. Op deze manier werd voorkomen dat deze toren als baken dienst zou doen voor Engelse en Amerikaanse bommenwerpers. Ondanks dat de kerk werd omringd met prikkeldraad en bunkers vanwege legering van Duitse luchtmachtofficieren in de omgeving, bleef de gemeente bijeenkomen. Daarnaast werd de Pauluskerk gebruikt voor hulp aan joodse onderduikers en ondergronds verzet. De leden van de door de bezetter gevorderde Bethelkerk vonden eveneens onderdak in de kerk.
In 1947 is de toren herbouwd.
Het vijfigjarig bestaan van de kerk werd in 1987 uitgebreid gevierd met onder meer een open dag voor leden en wijkbewoners en een herdenkingsdienst.
Sinds 1 mei 2004 zijn de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente gefuseerd en sindsdien worden de diensten in de Kruiskerk gehouden. De Pauluskerk is verkocht aan Hervormde Gemeente Eben-Haëzer, een wijkgemeente te Amstelveen van bijzondere aard. Deze Gereformeerde Bonds-gemeente heeft het kerkgebouw volledig gerenoveerd en daarna opnieuw in gebruik genomen.                    

Orgel

Foto 1: © Stadsarchief Amsterdam, fotonummer OSIM00005000772. Foto 2: © www.amstelveenweb.com.

In 1938 bouwde Gerrit van Leeuwen te Leiderdorp een nieuw tweeklaviers orgel voor de nieuwgebouwde Pauluskerk in Nieuwer-Amstel-Noord. Het werd opgeleverd met 31 stemmen, verdeeld over twee manualen en pedaal. Het werd in gebruik genomen met een bespeling door J. Luykenaar Francken en W.A. Houtman die namens de G.O.V. als adviseurs bij de bouw waren betrokken.
In 1951 is het orgel uitgebreid door Willem van Leeuwen. Hierbij werd het instrument voorzien van een positief met 7 stemmen en verder wisselden enkele stemmen van plaats. Adviseur bij de bouw was Arie Bouwman. Het totaal aantal stemmen bedraagt sindsdien 38, verdeeld over drie klavieren en pedaal.
Naast organist, componist en dirigent Herman Blekkenhorst (1914-2008), die tijdens zijn conservatoriumstudie in Amsterdam organist in de Pauluskerk in Amstelveen was, hebben ook de vakmusici Jaap Dragt (1930-2003) en dr. Ewald Kooiman (1938-2009) jarenlang als vaste organist het Van Leeuwen-orgel bespeeld.
In 1974 is het Van Leeuwen-orgel in de Pauluskerk gereviseerd door de Amsterdamse firma Fonteyn & Gaal. Hierbij werd een nieuwe speeltafel geplaatst met nieuwe registerwippers. Daarnaast zijn de Prestanten (behalve de frontpijpen) vernieuwd, evenals de Mixtuur en de Trompet 8'. Ook werd de Nachthoorn 1' van het zwelwerk vervangen door een Celeste 8' en op het Positief werd de Quintadeen 8' door een Holpijp 8' vervangen. Tot slot is op het pedaal een achtvoets tongwerk gecreëerd uit een unit van de Bazuin 16' en de Klaroen 4'.
In 2004 heeft het orgel een grote renovatie gehad, waarbij onder meer de Subbas 16’ van het pedaal is vernieuwd. De werkzaamheden zijn uitgevoerd door de firma Pels & Van Leeuwen te ’s Hertogenbosch.

Terug naar boven