Orgels /
Amsterdam / Orgelpark
Gerard Brandtstraat 26,
Amsterdam
Kerk
De Parkkerk, aan de rand
van het Vondelpark in Amsterdam, werd in december 1918 in gebruik genomen.
In 1994 is het gebouw gesloten als kerk en heeft het tijdelijk gediend als
IT-bedrijf en dansstudio.
Uiteindelijk is de Parkkerk gekocht door stichting 'Het Orgelpark' die het
grondig restaureerde. De van oorsprong witte muren zijn bont beschilderd in
theaterkleuren en kerkbanken hebben plaatsgemaakt voor luxe stoelen.
Sauer-orgel:
Karl Ruther leverde in 1922 namens de firma Sauer een orgel aan de Parkkerk.
Het front was een kopie van het Sauer-orgel te Mannheim.
Het orgel is in 1951 gerestaureerd door de firma Leeflang, waarbij de speeltafel
is verplaatst en de dispositie sterk werd gewijzigd.
Orgelmaker Elbertse uit Soest heeft het aanwezige orgel met groenrode
frontpijpen, gerestaureerd, waarbij de tractuur weer zoals vanouds pneumatisch
is gemaakt. Het is bijzonder dat juist dat orgel nog in de kerk stond: het is
een fraai instrument! De speeltafel van het orgel staat sinds de restauratie op
de preekstoel.
|
Dispositie van het Sauer-orgel (1922): |
|||
|
Hauptwerk: |
Schwellwerk: |
Pedal: |
Werktuiglijke registers: |
|
Bourdon 16’ |
Lieblich Gedeckt 16’ |
Contrabass 16’ |
Koppel Hw-Schw |
|
Principal 8’ |
Flötenprincipal 8’ |
Subbass 16’ |
Koppel Hw-Schw 16’ |
|
Flute Harmonique 8’ |
Konzertflöte 8’ |
Schwelgedekt 16’ |
Koppel Hw-Schw 4’ |
|
Bourdon 8’ |
Fugara 8’ |
Octavbass 8’ |
Koppel Ped-Hw |
|
Dulciana 8’ |
Aeoline 8’ |
Bassflöte 8’ |
Koppel Ped-Schw |
|
Gamba 8’ |
Voix Celeste 8’ |
Cello 8’ |
Koppel Ped-Ped 4’ |
|
Octave 4’ |
Quintatön 8’ |
Posaune 16’ |
Automatisch Pedaal |
|
Rohrflöte 4’ |
Traversflöte 4’ |
|
4 vaste combinaties |
|
Rauschquinte |
Violine 4’ |
|
Registercresendo |
|
Cornett-Mixtur |
Flautino 2’ |
|
|
|
Trompete 8’ |
Harmonia Aetheria |
|
|
|
|
Oboe 8’ |
|
|
|
|
Clarinette 8’ |
|
|
Van Leeuwen-orgel
Foto 1: © Ansichtkaart
W. van Leeuwen
bouwde in 1954 een tweeklaviers orgel voor de Adventkerk in Loosduinen. Diverse
stemmen waren bij de oplevering gereserveerd.
Na verkoop van de kerk werd het orgel in 1999
bij Pels & Van Leeuwen opgeslagen en
in 2006 is het verkocht aan het Orgelpark in Amsterdam,
waar nu ook barok-muziek kan worden vertolkt. De overplaatsing en renovatie van
het instrument is uitgevoerd door de firma Pels & Van Leeuwen.
Hierbij zijn de gereserveerde stemmen eveneens geplaatst.
|
Dispositie van het Van Leeuwen-orgel (1954): |
||
|
Hoofdwerk: |
Positief: |
Pedaal: |
|
Prestant 8’ |
Spitsgedekt 8’ |
Subbas 16’ |
|
Roerfluit 8’ |
Speelfluit 4’ |
Prestant 8’ - transmissie |
|
Octaaf 4’ |
Prestant 2’ |
Roerfluit 8’ - transmissie |
|
Quint 2 2/3’ |
Nasard 1 1/3’ |
Octaaf 4’ - transmissie |
|
Nachthoorn 2’ |
Cymbel III sterk |
Mixtuur IV-V sterk - transmissie |
|
Mixtuur IV-VI sterk |
Schalmeij 8’ |
Dulciaan 16’ - transmissie |
|
Dulciaan 16’ |
|
|
|
|
|
Werktuiglijke registers: |
|
|
|
Koppel Hoofdwerk-Positief |
|
|
|
Koppel Pedaal-Hoofdwerk |
|
|
|
Koppel Pedaal-Positief |
|
|
|
Tremulant Positief |
Het Molzer-orgel (ca. 1913)
Recht onder het Van Leeuwen-orgel staat een vroeg 20e-eeuws
Molzer-salonorgel, afkomstig uit Wenen. Het instrument bezit 17 stemmen,
verdeeld over 2 klavieren en pedaal.
het orgel is gebouwd door Ferdinand Molzer, die vooral actief was als
leverancier van draaiorgeltjes in zweefmolens op de Weense kermis. Rond 1913
bestelde een rijke inwoner van Wenen dit salonorgel bij Molzer. Hij liet het net
als de kermisorgels voorzien van een automaat – én van gewone toetsen. Helaas is
deze automaat in de loop der jaren verdwenen.
Na een restauratie in 2006 is het Molzer-orgel in de Parkkerk in Amsterdam
geplaatst.
|
Dispositie van het Molzer-orgel (ca. 1913): |
|||
|
Hauptwerk: |
Schwellwerk: |
Pedal: |
Werktuiglijke registers: |
|
Principal 8’ |
Geigenprincipal 8’ |
Akustischer Bass 32’ |
Koppel Hw-Schw |
|
Gedeckt 8’ |
Flöte 8’ |
Subbass 16’ |
Koppel Hw-Schw 16’ |
|
Gemshorn 8’ |
Salicional 8’ |
Cello 8’ |
Koppel Hw-Schw 4’ |
|
Oktave 4’ |
Fernflöte 4’ |
Cornett 8’ (transm.) |
Koppel Ped-Hw |
|
Rohrflöte 4’ |
Gamba 4’ |
|
Koppel Ped-Schw |
|
Mixtur |
Quinte 2 2/3’ |
|
Koppel Ped-Ped 4’ |
|
|
Sesquialtera 2 fach |
|
Registercresendo |
|
|
Grossmixtur |
|
4 vaste combinaties |
|
|
Klarinette 8’ |
|
|
Het Verschueren-orgel (2009)
Verschueren Orgelbouw uit Heythuysen bouwde in de stijl van de 19e eeuwse Franse orgelbouwer Aristide Cavaillé-Coll een nieuw drieklaviers orgel voor Het Orgelpark in Amsterdam. Het front is ontworpen door architect Bas van Hille. Het instrument werd op 28 maart 2009 in gebruik genomen.
|
Dispositie van het Verschueren-orgel (2009): |
|||
|
Grand Orgue: |
Positif: |
Récit expressif: |
Pédale |
|
Bourdon 16' |
Quintaton 16’ |
Cor de nuit 8' |
Contrebasse 16' |
|
Montre 8' |
Bourdon 8' |
Viola de Gambe 8' |
Sousbasse 16' |
|
Salicional 8' |
Salicional 8' |
Voix Céleste 8’ |
Flute 8' |
|
Flute Harmonique 8' |
Flute Traversiere 8' |
Flute Octaviante 4' |
Flute 4' |
|
Bourdon 8' |
Dulciana 4' |
Octavin 2' |
Bombarde 16' |
|
Prestant 4' |
Flute Douce 4' |
Plein Jeu II |
Trompette 8' |
|
Flute 4' |
Nasard 2 2/3' |
Basson 16' |
Clairon 4' |
|
Doublette 2' |
Doublette 2' |
Trompette Harmonique 8' |
|
|
Cornet V |
Tierce 1 3/5' |
Basson-Hautbois 8' |
|
| Fourniture V | Piccolo 1' | Voix Humaine 8' | |
| Trompette 8' | Cor Anglais 16' | Clairon 4' | |
| Cromorne 8' | |||
Het Elbertse-kistorgel
In het Orgelpark in Amsterdam bevindt zich een eenklaviers kistorgel van de firma Elbertse uit Soest.