Orgels /
Schagen / St. Christoforuskerk
Molenstraat 2, Schagen
Kerk
De oude St. Christoforuskerk te Schagen werd op 10 mei 1881 gesloten en afgebroken. In 1888 werd de huidige St. Christoforuskerk, een ontwerp van architect A. Tepe aan de Molenstraat in Schage in gebruik genomen.
Eerste orgel
Op 29 maart 1739 werd in de parochiekerk te Schagen een orgel in gebruik
genomen dat was gebouwd door N.A. Willembroek, de meesterknecht van F.C.
Schnitger.
Het Willembroek-orgel werd in 1868 door L. Ypma & Co. gerenoveerd, waarbij de
Dulciaan 8' door een Trompet 8' werd vervangen.
Bij sluiting van de oude kerk werd het orgel opgeslagen en in de noodkerk
werd tijdelijk een positief gebruikt dat afkomstig was van het klein-seminarie
Hageveld in Voorhout.
In de nieuwe kerk bleek het Willembroek-orgel echter niet meer te voldoen,
waarna het werd verkocht voor de sloop aan orgelbouwer Van Ingen te Haarlem. Tot
1930 is een groot harmonium gebruikt.
Dispositie van het Willembroek-orgel (1739): |
|
Manuaal: |
Pedaal: |
Prestant 8' |
Aangehangen |
Holpijp 8' |
|
Quintadeen 8' |
|
Octaaf 4' |
|
Fluit 4' |
|
Quint 3' | |
Superoctaaf 2' | |
Mixtuur IV sterk | |
Sesquialter II sterk | |
Dulciaan 8' |
Tweede orgel
Foto: © collectie P. Bron
In 1930 bouwde J. Vermeulen te Alkmaar een nieuw
tweeklaviers pneumatisch orgel voor de St. Christoforuskerk in Schagen.
In 1946 verbouwde Vermeulen het orgel, waarbij de dispositie werd gewijzigd.
De Quintadeen 16' verhuisde van het zwelwerk naar het hoofdwerk waar de Bourdon
16' voor moest wijken. De Mixtuur-Cornet werd tot Mixtuur verbouwd en op het
zwelwerk kwam een Cymbel. De Violine 4' werd door een Zingende Prestant 4'
vervangen en op het pedaal werd een Koraalbas 4' geplaatst.
Eind jaren '60 van de vorige eeuw werd het orgel buiten gebruik gesteld en
een elektronicum in het koor geplaatst, in afwachting van de aankoop van een
ander pijporgel.
Dit werd in juni 1979 vervangen door een klein
positief van Maarschalkerweerd uit 1885, afkomstig uit het Elisabethziekenhuis
in Arnhem. Dit instrument werd al in 1981 weer verkocht aan de Gereformeerde
Kerk te Lobith.
Dispositie van het Vermeulen-orgel (1930) na 1946: |
||
Hoofdwerk: |
Zwelwerk: |
Pedaal: |
Quintadeen 16' |
Fluit Prestant 8' |
Subbas 16' |
Prestant 8' |
Viola di Gamba 8' | Octaafbas 8' |
Fluit Harmoniek 8' |
Voix Celeste 8' | Koraalbas 4' |
Salicionaal 8' |
Dolce 8' |
Fagotbas 16' |
Holpijp 8' |
Concertfluit 4' | |
Prestant 4' | Zingende Prestant 4' | |
Roerfluit 4' | Nasard 2 2/3' | |
Mixtuur III sterk | Piccolo 2' | |
Trompet Harmoniek 8' | Cymbel III sterk | |
Basson-Hobo 8' |
Huidig orgel
Op 13 juni 1979 werd door
het parochiebestuur een orgelcommissie ingesteld die op zoek moest gaan naar een
groter orgel. Het Maarschalkerweerd-orgel werd tegelijkertijd aangekocht als
tijdelijke oplossing. Via de British Institute of Organ Studies kwam men in
aanraking met een orgel in de Church of St. Mary Magdalene in Worcester. Dit
orgel had 30 registers en verkeerde in redelijk goede staat, ondanks het feit
dat de kerk al twee jaar buiten gebruik was. Het was gebouwd in 1878-1882 door
de Worcester orgelbouwer John Nicholson. Het was een geschenk van kolonel
Johnstone van het 12de Madres Native Infant Regiment. De kerk in Worcester werd
in 1978 gesloten. Het orgel was geheel op maat gemaakt voor deze grote
neogotische kerk.
In Schagen besloot men in 19801 het Engelse orgel te kopen en te laten opknappen
en verbouwen voor plaatsing in de eigen, eveneens neogotische, kerk. De opdracht
werd gegeven aan de firma Bishop & Son uit Ipswich. Deze demonteerde het
instrument in augustus 1980 in Worcester. Op 19 februari arriveerde het in
Schagen. Het orgel is op enkele punten gewijzigde of aangevuld bij de revisie.
Zo is het groot octaaf van verschillende registers bijgemaakt, omdat het bij de
bouw niet was geplaatst. Hiervoor is oud engels pijpwerk gebruikt. Er is ook een
Trombone 16' aan het pedaal toegevoegd, afkomstig van het William Hill-orgel uit
de kerk van St. Mary in Hulme bij Manchester uit 1858. Op 16 mei 1981 werd het
hernieuwde orgel in gebruik genomen, waarna op 16 mei een inspelingsconcert
plaatsvond, gegeven door Francis Jackson (York) en Jan Jongepier (Leeuwarden).
Actuele informatie rondom dit fraaie instrument treft u aan op de website van de
organist Tjeerd van der Ploeg:
www.nicholsonschagen.nl.
Huidige dispositie van het Nicholson-orgel (1882): |
|||
Great: |
Swell: |
Choir: |
Pedall: |
Bourdon 16' |
Bourdon 16' |
Dulciana 8' |
Open Diapason 16' |
Large Open Diapason 8' |
Open Diapason 8' |
Stopped Diapason 8' bas/treble |
Bourdon 16' |
Small Open Diapason 8' |
Gamba 8' |
Gamba 8' |
Principal 8' |
Clarabella 8' |
Lieblich Gedackt 8' |
Flute 4' |
Trombone 16' |
Keraulophon 8' |
Vox Celeste 8' |
Piccolo 2' |
|
Principal 4' |
Gemshorn 4' |
Cremona 8' |
Werktuiglijke registers: |
Wald Flöte 4' |
Harmonic Flute 4' |
Koppel Swell-Great | |
Fiftheenth 2' |
Piccolo 2' |
Koppel Swell-Choir | |
Mixture IV ranks |
Mixture III ranks |
Koppel Swell-Pedall | |
Trumpet 8' |
Cornopean 8' |
Koppel Choir-Pedall | |
|
Oboe 8' |
Koppel Great-Pedall | |
6 registercombinaties |