Orgels / Holysloot / Witte Kerkje
Dorpsstraat, Holysloot

Kerk

In 1791 werd de bouwvallige kerk eindelijk vernieuwd door een nieuw gebouw. Dit was echter geen lang leven beschoren: ernstige tekenen van verval dwongen tot bouw van een nieuwe kerk, waarmee in 1846 werd begonnen. Deze kerk kreeg de bijnaam ‘het Witte Kerkje’ en werd voor het laatst onder de leiding van architect D. Bak gerestaureerd.

Huidige orgel
  

Het orgel van het Witte Kerkje in Holysloot werd in 1730 gebouwd voor de Waalse kerk te Haarlem. Het schip van deze kerk was rond deze tijdvermoedelijk al verbouwd tot kosterswoning. In het resterende koor werd in dit jaar een tweeklaviers orgel gebouwd door Hendrik van Giessen. Mogelijk gebruikte hij hierbij onderdelen van een bestaand huisorgel.
Het orgel werd in 1778 door Pieter Müller schoongemaakt.
Omstreeks de 19^e eeuw besloot de Waalse Gemeente te Haarlem tot aanschaf van een nieuw orgel over te gaan. Het Van Giessen-orgel werd verkocht aan de bouwer van het nieuwe instrument: Johann Caspar Friederichs. Hij gebruikte enig pijpwerk voor het nieuwe orgel en verbouwde het oude instrument tot eenklaviers orgel met zeven stemmen en aangehangen pedaal. Friederichs vernieuwde ondermeer de windlade, die op maat werd gemaakt voor het aantal te gebruiken stemmen. Het instrument werd in de Hervormde Kerk in Ouderkerk aan de Amstel geplaatst.
Friederichs gebruikte in 1815 de Quintadeen 8’ van Van Giessen voor het Van Covelens -orgel in de Nieuwe Kerk in Haarlem, dat enige jaren daarvoor daar door de leermeester van Friederichs, orgelbouwer Hess vanuit de Grote- of Sint Bavokerk was overgeplaatst naar de Nieuwe Kerk en sterk vergroot was. De Quintadeen werd zeer geschikt geacht ‘… om de preludiums vooral te kunnen uitvoeren’.
Het Van Giessen-orgel bleef in de Hervormde Kerk in Ouderkerk aan de Amstel ruim 60 jaar in gebruik: in 1865 werd het verkocht aan de plaatselijke timmerman De Kort. Orgelbouwer Hermanus Knipscheer II uit Amsterdam plaatste het tijdelijk over naar het gebouw van de Jongelingsvereniging. In dit jaar werd in de Hervormde kerk een nieuw orgel van de firma Flaes & Brünjes in gebruik genomen.
In 1867 werd het in de Christelijk Gereformeerde Kerk te Amstelveen geplaatst. Hierbij werden de mechanieken enigszins gewijzigd en werd een nieuw cancelraam vervaardigd, op maat en indeling van de bestaande pijpstokken. Zeer waarschijnlijk zijn hierbij de Fluit 1’ basc. en de Quint 3’ omgevormd tot Fluit 4’. Daarnaast is de klaviatuur van de achterzijde naar de rechterzijde van het orgel verhuisd. Mogelijk zijn hierbij de beelden en consoles aan de kas aangebracht.
In 1890 kreeg het instrument een nieuwe magazijnbalg.
In 1899 werd het Van Giessen-orgel overgeplaatst naar een nieuw en groter kerkgebouw. Toch zal het hier te klein zijn bevonden want al in 1908 moest het plaats maken voor een nieuw en groter orgel.
Het Van Giessen-orgel werd hierna naar de vijfde locatie overgebracht: de Gereformeerde Kerk in Ouderkerk aan de Amstel. Daar kwam in 1941 een nieuw tweeklaviers orgel, waarna het Van Giessen-orgel naar de Gereformeerde Kerk in Holysloot verhuisde.
In 1942 voerde A. Bik restauratiewerkzaamheden uit. Hierbij werd het klavier vervangen door een ander, dat gesigneerd is door Hermann Leichel in 1852 te Düsseldorf.
In 1997 is de Gereformeerde Kerk in Holysloot gesloten.
Het orgel van de Gereformeerde Kerk van Holysloot werd (voor de 7e maal!) overgebracht, nu naar de Dorpskerk van Holysloot, het Witte Kerkje genoemd.
De naam van het dorp komt al in 1164 voort maar wanneer de eerste kerk is gekomen, is niet precies duidelijk. Wel weten we dat deze kerk in 1613 is verkleind doordat het achterste gedeelte als kosterij werd ingericht.
In 1997 werd het Van der Giessen-orgel, afkomstig uit de Gereformeerde Kerk in Holysloot, in de Hervormde kerk geplaatst. Het werd gerestaureerd door A. de Graaf waarbij Hans van Nieuwkoop uit Haarlem als adviseur optrad. Het orgel werd technisch herstel, de kas werd in oorspronkelijke staat gebracht en er werd een nieuwe spaanbalg geplaatst. Op 8 november 1997 werd het fraaie instrument in gebruik genomen

Terug naar boven